در بم تنها نخل‌ها ايستاده‌اند اما گريان. آسمان امروز سقف مردم است و ستاره‌ها چراغ بم ويران. هنوز كسي حاضر نيست سر بر زير سقف خانه‌هاي باقيمانده از خشم طبيعت ببرد. همچنان قلب‌ها از نگراني مي‌تپد. همه چيز فروريخته است. گوهر گرانبهاي تاريخ ايران با مردمان نجيبت و شريفش سر بر خاك نهاده است. عمق فاجعه آن هم در جايي كه حداقل دوهزار سال زندگي جريان داشته است نه به قلم آيد و نه در تصوير گنجد و نه در ذهن جاي گيرد. چه مي‌گويم. مگر كسي توانسته است ويراني و نابودي را به درستي تعريف كند.
روز دوشنبه جمعي از اعضاي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي دردمندانه از بم سر بر خاك نهاده ديدن كردند و ديدند كه در دوسوي خيابان سيد‌طاهرالدين شهر خود پاي بم عماراتي سرپا نمانده است. كتابفروشي مولوي شكسته و بي‌مشتري مانده و دردمندي در برابر داروخانه دكتر خسروي در نزديكي ميدان فرمانداري، نسخه‌اي در دست نداشت. اصولاً آيا براي كسي كه هفتاد تن از اعضاي خانواده‌اش را از دست داده درماني براي دردش سراغ داريد؟ به سابقه خبرنگاري‌ام همه ديوار نوشته‌ها و تابلوها را مي‌خواندم. اما چه كنم تنها نوشته‌هاي تلخ به يادم مي‌ماند و چه تلخ بود كه ديدم برروي ديواري در اطراف ميدان آزادي بم به تازگي نوشته بودند. مرگ بر اين زندگي. خدايا چرا خوبان مي ميرند. شب سرد بم هنوز گرمي همت‌هاي بلند و دولت را طلب مي‌كند.
مردم بم. مردمي نجيب، شريف، باوقار و غرور و صاحب مكنت هستند. دست نياز به سوي كسي دراز نمي‌كنند. اگر كمكي هست كه فراوان هست بايد تقديمشان كرد. ايشان سر در پي‌چيزي نمي‌گذارند. استاندار صبور و كوشاي كرمان گفت تا روز 15 ديماه 269 فرزند هواپيماي خارجي در كنار سيل پايان‌ناپذير كمك‌هاي مردمي و داخلي، بار خود را در بم بر زمين نهاده‌اند و از اين ميان عربستان با 25 پرواز، تركيه و آذربايجان هر يك با 23 پرواز و آمريكا با 21 پرواز رديف اول و سوم را به خود اختصاص داده‌اند و به لحاظ تناژ بار، عربستان، آمريكا و آلمان در صدرند. حداقل در كوتاه مدت كمبودهاي جدي به نظر نمي‌آيد. مي‌ماند توزيع محترمانه كريمانه و منصفانه كمك‌ها. كه اميدوارم با تمهيدات تازه‌اي كه فراهم شده بتوان كمترين خدمتي را كه ميسر است براي مردم شريف بم به انجام رساند. مي‌دانيم كه بم بي‌اعتنا به شهرهاي بزرگ شهري «خودپا» بود و به هيچ شهر بزرگي باج نمي‌داده است.
و اما دوماه فرصت باقي است تا براي اسكان موقت مردم مصيبت ديده چاره‌‌انديشي شود. زندگي در گرماي طاقت‌فرساي بم در زير چادر. به تصور هيچ‌كس در منطقه در نمي‌آيد. اگر امروز مي‌توان شب سرد كوير را در زير چادرها با اشك‌هاي غم‌بار به صبح پرنفس پيوند زد در گرماي بهار و تابستان كس را ياري ماندن در چادرها نيست. ظاهراً چاره‌اي جز برپا كردن اتاقك‌هاي پيش‌ساخته تا بازسازي كامل شهر وجود ندارد.
بم فرصتي را براي بازسازي در اختيار مديريت كشور قرار داده است تا تدبير، خرد، توانايي و آينده‌نگري خود را متجلي سازد. تأسيس سازماني و غيردولتي و عمومي براي احياي خردمندانه بم «خودپا» و بهره‌گرفتن از تجارب داخلي و خارجي، پيشنهادي است كه مجلس شوراي اسلامي چشم انتظار بررسي آن است و اميد بسته‌ايم كه دولت در اولين فرصت، لايحه مناسب را تهيه و تقديم حوزه قانونگذاري كند.
زلزله عبرت‌ها و درس‌هاي فراواني براي همگان دارد. اكنون بر همه ماست كه براي سازمان مستقل امداد و دفاع غيرنظامي به طور جدي انديشه كنيم. تجارب تلخ حوادث ناگوار طبيعي اثبات كرده است كه در يك هفته اول حادثه به ويژه ساعت‌هاي طلايي نخست، عمليات ستادي ره به جايي نمي‌برد، تنها سازمان منظبط امدادي است كه مي‌تواند رهگشا و ناجي باشد.
سخن ديگر، اجراي به تعبيري بي‌رحمانه آيين نامه‌ها و مقررات ايمن‌سازي ساختمان‌هاست. اگر اين مهم در بم رسماً ناديده گرفته نمي‌شد امروز ما شاهد برخاك خوابيدن كامل شهرك ايثارگران بم نبوديم و هر كس از مأمور عادي اجرايي گرفته تا مهندسان ناظر در اين مسير كوتاه مي‌كند به وظايف قانوني خود عمل نكند مردم را به قتلگاه فرستاده است و فردا مسئول است و پاسخگو.
و اما در ميان خيل عظيم كمك‌هاي مردمي و دستگاه‌هاي دولتي به مردم شرافتمند بم و مناطق حومه و تلاش قابل تقدير مسئولان محلي و دولتي، آنچه تحمل فاجعه را تا حدودي ميسر مي‌سازد. اقدامات و حركت‌هاي زيباي انسان‌دوستانه كشور و دولت‌هاي خارجي است كه با سخاوت و انسان‌دوستي، كمك‌ها و تيم‌هاي امدادي و پزشكي خود را به منطقه اعزام كرده بوند. تيم پزشكي اوكراين در يك هفته گذشته به طور شبانه‌روزي در خدمت مردم بم بوده و تا ديروز 1300 مريض را معاينه، بستري، معالجه و درمان كرده است و بيمارستاني 70 تختخوابه را در منطقه برپا كرده‌اند و در كنار ايشانند گروه‌هاي پزشكي ژاپن، ترك، عربستان، اسپانيايي، فرانسوي، ايتاليايي، پاكستاني و خلاصه از 60 كشوري كه گروه‌هاي امدادي و پزشكي به بم گسيل داشتند. هنوز 18 كشور فعالند و همين جا در برابر تلاش و زحمت بي‌مزد و منت همه آنها سرتعظيم فرود مي‌آورم.
و اما در اين ميان اقدام فوري آمريكا در ارسال كمك و اعزام يك تيم مجهزپزشكي به نظر من قابل توجه و تأمل است.
تيم 80 نفره آمريكا ديروز تمام تجهيزات و مجموعه بيمارستاني خود را تحويل صليب‌سرخ جهاني دادند. يعني براي زلزله‌زدگان باقي نهاد و راه بازگشت پيش گرفت. آمريكايي‌ها در مدت اقامت كمتر از يك هفته خود طبق گزارش گروه پزشكان داوطلب ما، آقايان دكتر شادنوش، ذوالرياستين و عاكف، بيش از 777 مريض و بيمار را معاينه و درمان كردند و گويا چندان آماده بازگشت نبودند اما برخي بي‌رسمي‌هاي پنهان ايشان را به بازگشت زودهنگام ترغيب كرد.
گرچه برخي به عمليات مثبت كمك‌رساني آمريكايي‌ها از منظر ديگري مي‌نگرند اما من آن را هم به لحاظ انساني اقدامي قابل تقدير مي‌دانم و هم به لحاظ برداشته شدن گامي در جهت كاهش تنش ميان دو كشور مثبت ارزيابي مي‌كنم.
همه چيز زلزله كه نبايد مخرب باشد. گاه باشد كه در كنار خسارتي، منفعتي نيز حاصل آيد و البته اين به هوشمندي و جسارت و شجاعت و تيزبيني افراد باز مي‌گردد كه از خسارت نيز منفعت بگيرند و بر همين اساس گشادن درها بر روي هيأت امدادي آمريكايي به سرپرستي فرد متنفذي چون خانم اليزابت دال آن هم در بستري انسان‌دوستانه رفتاري است خردمندانه و دورانديشانه.